Verslag Data-gedreven aansluiting arbeidsmarkt

Aansluiting opleiding en werkveld: hoe kun je data nóg beter inzetten?

Vanuit de zone Versterken van digitale human capital bezoeken we regelmatig events en conferenties. We doen er als zoneleden de nodige kennis op van digitaliseringsvraagstukken en ontwikkelingen. Maar graag houden we ook jullie op de hoogte van wat er op het snijvlak hoger onderwijs en arbeidsmarkt speelt in Nederland. Daarom delen we in dit verslag een aantal ontwikkelingen  op het gebied van data-gedreven aansluiting op de arbeidsmarkt verbeteren. Met dit keer de sessie omtrent het manifest Vrije Zones als uitgangspunt. Want hoe kunnen we data nog beter inzetten om de aansluiting tussen opleiding en werkveld te verbeteren? Dat lees je in dit verslag over Data-gedreven aansluiting op de arbeidsmarkt.

Manifest voor toekomstbestendig onderwijs

Ontwikkelingen omtrent een toekomstbestendige vorm van onderwijs beginnen steeds meer te leven. Zo overhandigde een onafhankelijke denktank op 15 juli 2020 het manifest Vrije Zones. In november datzelfde jaar organiseerden de opdrachtgevers Albeda, Hogeschool Rotterdam, Inholland en Zadkin een online conferentie die geheel in het teken stond van het manifest. Een van de hoogtepunten was een reactie van Minister van OCW Ingrid van Engelshoven, maar er werden vooral belangrijke aspecten van het manifest toegelicht.

Tijdens de sessie ‘Hoe kunnen onderwijsberoepsinstellingen prognoses interpreteren voor hun onderwijsvernieuwing?’ werd het gebruik van data gedreven kijken naar vraag en aanbod op de arbeidsmarkt uitgelicht:

 

“Wij gebruiken de cijfers om jongeren en bedrijfsleven te informeren: waar liggen de kansen? En ook: waar liggen ze niet.”

“Arbeidsmarktinformatie is genoeg aanwezig, maar het is niet geïntegreerd in LOB-trajecten.”

Didier Fouarge doelt hier op het feit dat we instellingen en studenten al voorzien van dashboards met cijfers. We laten vervolgstappen echter (nog) liggen. Het bespreken van deze cijfers met studenten in de context van persoonlijke loopbaanontwikkeling is een voorbeeld van zo’n stap.

Regionale Datacenters

In het manifest Vrije Zones wordt aanbevolen om data-analyse op dit gebied verder uit te diepen.  Bijvoorbeeld via regionale datacenters, die speciaal hiervoor zijn ingericht. Hierover sprak ik verder met Marc van der Meer. Hij heeft als lid van de denktank het voorstel van regionale datacenters opgesteld. Ook hij onderstreept het belang van verder kijken:

 

“Cijfers over demografie, baanopeningen, vacatures, vervangingsvragen et cetera zijn leuk. Maar je wilt dieper gaan: hoe maak je van zulke cijfers betekenisvol onderwijs?”

Er is dus meer nodig. Je wilt als onderwijsinstellingen en bedrijfsleven niet louter vraag en aanbod matchen. Onderwijsinhoudelijk kan deze match eveneens nog beter. En ook dat kan meer data-gedreven. Daarom werden in het manifest enkele kenmerken voorgesteld voor gebruik van een dergelijk regionaal datacenter. En die zijn als volgt:

• Focus niet alleen op instroom, uitstroom en doorstroomcijfers maar maak ook een analyse van het gevraagde kennisniveau, de gevraagde vaardigheden en de gevraagde houding per vacature.
• Gebruik dit soort inzichten in het ontwerp van opleidingen.
• Gebruik de opgedane kennis om breder te kunnen voorlichten. Bijvoorbeeld in loopbaanoriëntatie, als ook in de aansluiting tussen programma’s. Niet alleen op opleidingsniveau, maar ook op sectorniveau.
• Gebruik de gegevens in het datacenter ook voor verder (wetenschappelijk-)onderzoek. Bijvoorbeeld op het gebied van de match tussen vaardigheden en kennisniveaus in de relatie tot functieprofielen en vacaturegegevens.
• Bezie deze gegevens in samenhang tussen onderwijsinstellingen in een regio
•  

Goede voorbeelden

Tijdens de sessie en het vervolggesprek kwamen al mooie voorbeelden ter sprake van analyses die wat dieper reiken dan alleen marktgegevens. Zo is er Matchcare, een loopbaanoriëntatiebureau uit Nieuwegein die hun arbeidsmarktanalyse uitgebreid heeft met vakvaardigheden en talenten. Zo kunnen ook prognoses op ‘skills’ gemaakt worden. En dan is er ook CentERdata als voorbeeld. Zij verrichten het “Arbeidsmarktonderzoek ICT met topsectoren“. CentERdata is onder andere betrokken bij de data-analyse waarbij Berenschot zich richt op de kwalitatieve analyse. Het gaat in deze rapporten met name over logische loopbaantrajecten als werkenden van baan veranderen.

De uitdaging van de komende tijd is het koppelen van dergelijke gegevens aan het inhoudelijke onderwijs binnen de onderwijsinstituten zelf.

Conclusie: aansluiting bij het onderwijs verbeteren

In de ideale situatie van sommige partners worden demografie en vraag-aanbod cijfers dus uitgebreid met een inhoudsanalyse op vacatureniveau. Zo kunnen opleidingen inhoudelijke verschuivingen op de arbeidsmarkt sneller in beeld krijgen en hier qua onderwijsinhoud op inspelen. In dit stuk zijn tot dusver drie suggesties genoemd:

1. 1. Koppel de gevraagde vaardigheden en gevraagde houding in een sector aan LOB-trajecten van gerelateerde opleidingen. Laat studenten reflecteren hoe zij er voor staan.
   2. Koppel de gevraagde vaardigheden en gevraagde houding in een sector aan de curriculumcommissie van gerelateerde opleidingen. Kijk of de opleiding inhoudelijk kan aanscherpen.
   3. Onderwijsinstellingen kunnen samenwerken aan deze thematiek.

In het kader van onderwijsinnovatie met ICT een mooi route om de aansluiting op de arbeidsmarkt zelf ook digitaal te benaderen!

Ben je door dit verslag geïnspireerd geraakt of wil je verder praten? Neem contact op met David Otten, lid Zone Aansluiting arbeidsmarkt verbeteren

Foto door Markus Spiske op Unsplash