Koersteam

Rapport Digitale leermaterialen in het hoger onderwijs

Ambities landelijk initiatief open leermaterialen van het Koersteam

Het Koersteam van het Versnellingsplan heeft de eerste stappen gezet om een efficiënter en toegankelijker systeem te ontwikkelen voor digitale leermaterialen waarbij de regie bij onderwijsinstellingen ligt. De zone Naar digitale (open) leermaterialen presenteerde eerder al een visiestuk en nu is ook het onderzoek naar de huidige stand van zaken door ResearchNed gepubliceerd. Lees meer over de resultaten van dat onderzoek in het Rapport Digitale leermaterialen in het hoger onderwijs.

Download het onderzoeksrapport hier 

Onderzoek naar de huidige stand van zaken

Het doel van het onderzoek dat ResearchNed heeft uitgevoerd is om visie- en beleidsontwikkeling te ondersteunen met een overzicht van, en inzicht in hoe digitale (open) leermaterialen (kunnen) worden ingezet. Daarnaast levert het onderzoek bouwstenen voor de vervolgstappen van het Koersteam.

Eigenaarschap, marktmacht en ketenregie

Uit deskresearch en interviews blijkt dat partijen in andere onderwijssectoren en in andere landen met grotendeels dezelfde vraagstukken rondom leermaterialen worstelen als het hoger onderwijs: problemen rond eigenaarschap, marktmacht in de ketens en verlies van regie.

Maar onderzochte succesvoorbeelden laten ook zien hoe deze uitdagingen succesvol kunnen worden geadresseerd: onder meer door inkoopbundeling en het opbouwen van onderhandelingsmacht door onderwijsinstellingen en door beleid dat expliciet gericht is op ontwikkeling van digitale open leermaterialen in samenwerking met marktpartijen.

Succesfactoren

Als belangrijke factoren voor de kwaliteit en beschikbaarheid van digitale leermaterialen worden genoemd: voldoende financiering van centrale functies, adequate technische ondersteuning en onderhoud van de systemen, een duidelijk onderscheidend vermogen doordat instellingen en docententeams zelf content ontwikkelen (vaak gefinancierd door de overheid),  een gemengd aanbod van commercieel en open leermateriaal, meerjarige cont(r)acten met uitgeverijen, open tenders bij aanbesteding van content en bundeling van de inkoopmacht om de marktmacht aan de aanbodzijde te beperken.

Kantelpunt voor (inter)nationale markten

De internationale en nationale markten voor leermaterialen voor het hoger onderwijs bevinden zich op een kantelpunt. De kanteling vindt niet alleen plaats in de verschuiving van analoge naar digitale leermaterialen, maar ook in het type en het aantal aanbieders met veranderende bedrijfsmodellen. Zo ontstaan er aanvullende diensten, op het gebied van data en analyse. In het onderzoek wordt ingegaan op verschillende modellen en ketens. Op basis daarvan kan een rol als ketenregisseur verder onderzocht worden.

Visie op digitale (open) leermaterialen

Naast het onderzoek naar de huidige stand van zaken, presenteerde de zone Digitale leermaterialen een visiedocument dat op bovenstaand onderzoek volgt. Het bevat 8 visiestatements met bijbehorende bouwstenen om die visie te realiseren. Activiteiten die een hoge prioriteit moeten krijgen, zijn:

  • Het realiseren van een landelijke dienstverlening voor het ontsluiten van en de integratie met digitale leermaterialen, zoals landelijke inkoop en een technische infrastructuur;
  • Sturen op meer adoptie van open leermaterialen, ook als alternatief voor commerciële leermateriale;
  • Het binnen instellingen inrichten van een adequate organisatie voor ondersteuning van docenten.

Vervolgstappen

Op basis van het ResearchNed onderzoek en het visiestuk heeft het Koersteam twee ambities geformuleerd om tot een nationaal ecosysteem voor het gebruik van digitale (open) leermaterialen te komen. Dat zijn:

  1. Een landelijk initiatief voor het ontwikkelen en (her)gebruiken van open leermaterialen;
  2. Een landelijk afsprakenstelsel en gezamenlijke inkoop.

Het Koersteam heeft oud-bestuurder Huib de Jong gevraagd dit complexe regievraagstuk voor het hoger onderwijs verder te brengen. Hij voert op dit moment gesprekken met belangrijke stakeholders die daar een rol in spelen.

Meer informatie

Deel deze pagina

Uitgelicht

De volgende projecten, publicaties en producten vind je wellicht ook interessant.
4-jaar-versnellen
Publicatie
Vier jaar versnellen

Eindpresentatie Versnellingsplan 2019-2022. Een overzicht van vier jaar versnellen. Download de presentatie via onderstaande knop. Download de presentatie hier Download

Flora-lighthouse-project
Project
Flora Lighthouse

Hoe kom je er als student achter wat de meest efficiente manier is om te studeren? Artificial Intelligence (AI) staat

Deze website maakt gebruik van cookies. Lees hier over onze Coookies