Product
Kwaliteitenradar Onderwijskundig ICT professional
Wil je meer inzicht krijgen in de kennis, vaardigheden en kenmerken van onderwijskundig ICT professionals? Maak dan kennis met het
10 mei 2023
Samen. Samen leren, samen ontwikkelen, samen bepalen wat nodig is. ‘Samen’ was het toverwoord van de sessie ‘Ondersteuning en professionalisering van docenten’ tijdens de SURF Onderwijsdagen 2020. Twee hosts, drie docenten, vier studiogasten en tientallen online deelnemers blikten terug op een half jaar online onderwijs. En deelden hun tips voor docenten en onderwijsondersteuners in mbo, hbo en wo.
Wie de sessie ‘Ondersteuning en professionalisering van docenten’ terugkijkt en de tips naleest die deelnemers deelden in chat en Mentimeter kan niet heen om het woord samen. Samen onderwijs ontwikkelen (docenten, ondersteuners én studenten), samen bepalen waar de ondersteuningsvraag ligt, samen leren. Het mag fout gaan, als je er maar van leert.
In dit blog hebben we belangrijkste tips en adviezen uit de sessie op een rij gezet. Kijk de hele sessies van de Onderwijsdagen onderaan de pagina terug (wees gerust, na 42 seconden verdwijnt de echo).
Blijf niet in je eentje worstelen met een applicatie, een didactische aanpak of ideeën voor interactie. Wissel leerervaringen uit, experimenteer (samen) en onthoud: fouten maken is niet erg. Het is wel belangrijk dat docenten hierbij worden gefaciliteerd, en dat er collectief wordt geleerd. Leg dus geleerde lessen vast en gebruik die een volgende keer. Ondersteuners, faciliteer dus het leren van docenten op basis van elkaars ervaringen. Spreek niet teveel over het delen van ‘successen’ of ‘best practices’, want ook al zijn die bedoeld om docenten te motiveren, ze kunnen ook afschrikken of de lat onnodig hoog leggen. En bovendien: soms leer je meer van wat er mis ging dan van wat er goed ging.
“Stem vooral zaken af met je collega’s! Neem kleine stapjes en denk vooral vanuit leerdoelen naar passende activiteiten.”
“Stimuleer intervisie: docenten kijken mee bij andere online colleges. Bespreek samen voor en na. Docenten wisselen tips uit (over ICT en didactiek).”
“Maak een website met best practices per werkvorm.”
Hoe cliché het ook klinkt, onderwijs is teamwork. Dat geldt voor onderwijs geven en voor onderwijs ontwikkelen. Niet elke docent hoeft hetzelfde te kunnen, voorop te lopen in de nieuwste applicaties of een ster te zijn in didactische creativiteit. Je hoeft niet alles zelf te kunnen of te doen, en dat geeft rust. Betrek waar het lukt ook studenten bij het vormgeven van onderwijs. Dat kan in de ontwerpfase maar ook bij de uitvoering, bijvoorbeeld door een student als chatmoderator te vragen of door simpele directe feedback af te spreken (bijvoorbeeld via emoji’s in de chat). En vraag hulp als je die nodig hebt, er zijn veel mensen die je willen helpen.
En speciaal voor ondersteuners van onderwijs: bied je aan en luister naar docenten. Vraag waar ze behoefte aan hebben, vraag goed door en speel daarop in. Leg de lat niet te hoog en stem wat jij brengt af op waar ruimte voor is. Speel in op de ontwikkeling in de ondersteuningsvragen van docenten. Sommigen hebben behoefte aan hulp bij de basisapplicaties (hoe moet ik…?), anderen zoeken naar didactische werkvormen en weer anderen zijn toe aan herontwerp van hun onderwijs.
“Ga samen met studenten en docenten in gesprek, soms is het beeld dat de docent denkt over te brengen niet hetzelfde als wat de student ervaart.”
“Begin niet bij de tools, maar bij het doel van de les. Veel docenten willen weten hoe een specifieke tool werkt, wij vragen hen eerst: wat wil je in je les bereiken? Vaak zijn ingewikkelde tools helemaal niet nodig!”
Organiseer hulp en ondersteuning op een centrale en herkenbare plek, zoals het Blended Learning Lab van de Haagse Hogeschool, en zorg dat er ook dichtbij hulp voorhanden is. Zo werken heel wat instellingen nu met DLO-coaches, i-coaches of ICTO-coaches, vertrouwde gezichten binnen de opleiding.
Vergeet niet te checken wat docenten nodig hebben. Vraag: wat heb je nodig, en wie kan jou helpen? Nodig docenten uit hun leerervaringen te delen. Deel met docenten hoe anderen iets hebben aangepakt. Doseer je kennis wel, overvoer docenten niet.
Zijn docenten(teams) toe aan (her)ontwerpen van onderwijs, neem ze dan stap voor stap mee door de fasen van dat proces.
“Wees je als docent-ondersteuner bewust van je invloedssfeer: op welk vlak kun je het verschil maken? En daar vervolgens je energie in steken”
“Docenten hebben behoefte aan een gezicht dat ze kennen en waar ze aan durven te vragen, dit is niet altijd efficiënt maar wel nodig. Dus dit faciliteren! Tijd en ruimte zowel voor docenten als ondersteuners.”
Natuurlijk proberen we het onderwijs ook online zo goed mogelijk te organiseren. Maar het gaat ook wel eens mis. En dat geeft niet, zeggen ook studenten. Sterker nog, wie de parallelle OWD-breakoutsessie over online binding terugkijkt, ziet dat studenten zeggen dat blunders of foutjes docenten alleen maar menselijker en toegankelijker maken. Leg de lat dus ook voor jezelf niet te hoog, of je nu docent of ondersteuner bent. Het mag misgaan, en leer er dan van. Liefst samen.
Deze tip geldt natuurlijk voor docenten en ondersteuners, maar zeker ook voor beleidsmakers en managers: gebruik kennis die al voorhanden is, werk evidence informed. Gebruik de instrumenten uit het Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT. Zoals de integrale ICT-bewegingssensor
om na te gaan in hoeverre binnen je instelling docenten daadwerkelijk worden gefaciliteerd om ICT in te zetten bij verbetering van hun onderwijs. Deze is juist nu heel relevant. En gebruik kennis over effectief professionaliseren, samengevat in 37 bouwstenen, bij het organiseren van een ontwikkelaanbod voor docenten. Ga je zelf aan de slag met het ontwikkelen van professionaliseringsaanbod, gebruik dan het Handboek professionele ontwikkeling rond onderwijsinnovatie met ICT.
Deel deze pagina
Wil je meer inzicht krijgen in de kennis, vaardigheden en kenmerken van onderwijskundig ICT professionals? Maak dan kennis met het
Als je als onderwijsprofessional aan de slag gaat met het vernieuwen van onderwijs, dan helpt het als je ziet hoe
Welke competenties moeten leiders hebben om onderwijsinnovatie met ICT in het hoger onderwijs te stimuleren? Leiders hebben een belangrijke functie bij
Onderwijsinnovatie met behulp van ICT heeft in het hoger onderwijs al jaren prioriteit, vanwege de impact op de kwaliteit en