Hoe is het met... Het landelijk kader voor verantwoord gebruik van studiedata

Bouwen aan vertrouwen

Het analyseren en benutten van studiedata biedt medewerkers in het hoger onderwijs kansen voor het verbeteren van onderwijs en begeleiding voor studenten. Ook al zijn dit doelen waar niemand het mee oneens kan zijn, toch zijn er ook zorgen. De laatste tijd zijn die bijvoorbeeld zichtbaar geworden rondom de inzet van online proctoring. Online proctoring is software op de computer van de student die controleert of er tijdens een online tentamen niet gefraudeerd wordt. Op deze manier kunnen tentamens toch op afstand doorgaan. Alhoewel instellingen de inzet volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) weten te rechtvaardigen, blijven er zorgen bij studenten bestaan en levert het de nodige weerstand op. Voor de zone Studiedata is dit een bevestiging dat voor verantwoord benutten van studiedata vertrouwen de basis is. Daarom werken we aan een gezamenlijk normenkader.

Lange leve privacy

Gelukkig hoefden we niet bij nul te beginnen omdat we konden putten uit zowel nationale, als internationale voorbeelden. Zo biedt de AVG een duidelijk kader voor de bescherming van gegevens en heeft JISC een code of practice voor learning analytics waarin belangrijke waarden beschreven zijn. Een belangrijk voorbeeld is ook de code of practice privacy en ethiek van de Vrije Universiteit Amsterdam. Deze gedragscode beschrijft wat de VU met studiedata doet en beschrijft het normenkader dat zij daarvoor hanteren. Deze gedragscode vormde de eerste richting voor een invalshoek voor een landelijke oplossing.

Brainstormen met bestuurders

In februari hebben wij onze ideeën voor een landelijke gedragscode voorgelegd aan de bestuurders uit de ‘Koerszone’. Een geweldige kans om onze wensen en aannames op tafel te leggen bij een groep bestuurders met een strategische blik. De grootste opbrengst was dat er veel verschillende ideeën leven bij het woord ‘gedragscode’. Bij deze verschillende ideeën horen verschillende twijfels. De Koerszone gaf ons dan ook de opdracht mee om bij de belanghebbenden te inventariseren wat hun precieze behoeften zijn voor privacy en ethiek en om de ‘vorm’ van onze code daar mede van af te laten hangen. Sindsdien spreken we niet meer over een gedragscode maar over een landelijk kader. De zoektocht naar de vorm van dit kader is daarmee onderdeel van ons onderzoek geworden.

Plan van aanpak

Een project als dit vraagt om een zorgvuldige aanpak met oog voor draagvlak en kwaliteit. Dat hebben we beschreven in ons plan van aanpak:

De uitvoering is opgedeeld in 5 fasen en de planning van het project loopt van 15 maart 2020 tot 31 december 2020;

We starten met een behoeftepeiling en een keuze voor een instrumentvorm;

We werken met conceptversies die we toetsen in de praktijk;

We vormen een klankbordgroep met belanghebbenden en een onafhankelijke expertgroep.

The road ahead

Op dit moment zijn wij volop bezig met het uitvoeren van interviews voor de behoeftepeiling. Wat kan je de komende tijd van ons verwachten? We hanteren een agile-aanpak waarbij we het werk kort-cyclisch ingericht hebben. Binnenkort ronden wij de onderbouwing voor de keuze van de kadervorm af. Ook werken we toe naar een eerste conceptversie van het kader; we hebben dan de structuur van de inhoud helder en een eerste inhoudsopgave gereed. Daarna is het tijd om in een aantal sprints te werken naar het toetsen van conceptversies in praktijkprojecten waarna we vervolgens de feedback gaan verwerken.