Publicatie
Verduurzamingsstrategieën voor open leermaterialen
Steeds meer docenten maken, delen en hergebruiken open leermaterialen. In veel gevallen start dit met een project, al dan niet
7 december 2022
Vorige week lanceerden we de nieuwe website van het Versnellingsplan. Om dit te vieren, spreken we deze week dagelijks met een lid van het Versnellingsplan over hun ervaringen in het onderwijs. Vandaag een dubbelinterview: Nicole Will en Michiel de Jong.
Nicole Willl en Michiel de Jong delen een lidmaatschap van de Versnellingszone ‘Naar digitale (open) leermaterialen’. Ze zijn beide werkzaam bij de TU Delft Library, Nicole als hoofd Education Support en Michiel als open onderwijs-trekker.
Nicole: “Ik houd ervan om uit te zoeken hoe ik een probleem van een docent kan oplossen. Helaas beschik ik niet over een magisch toverstokje, zoals nog weleens wordt gedacht, maar ik doe wel alles wat in mijn macht ligt om docenten te ondersteunen en helpen bij het vinden van een oplossing. Daar zit voor mij de uitdaging van mijn werk.”
Michiel: “Ik werk vanuit de bibliotheek vooral aan projectontwikkeling. Ik vind het leuk om met een idee aan de slag te gaan, daar een pilot voor te ontwerpen en het uiteindelijk geschikt te maken voor toepassing op een grotere schaal, zoals momenteel met open textbooks.”
Nicole: “Dat je in principe niet het wiel opnieuw hoeft uit te vinden, als je hergebruikt wat al bestaat en open deelt wat je zelf maakt. We stimuleren docenten om eerst op zoek te gaan naar wat er al is beschikbaar is. Bij voorkeur ontwikkelt men pas zelf leermaterialen als dat niet aansluit. Wij stimuleren vervolgens natuurlijk het met de wereld te delen. Het principe dat wij introduceren is ‘open, tenzij’. Je deelt je leermaterialen, tenzij er een goede reden is om dat niet te doen. Om dit te bereiken moeten we onder andere als bibliotheek de juiste ondersteuning ontwikkelen en aanbieden.”
Samen onderzoeken we welke platforms, community’s en standaarden we het beste kunnen gebruiken voor het delen van leermaterialen
Nicole “We hebben hier een breed scala aan expertises beschikbaar, maar we werken ook nauw samen met een aantal andere afdelingen binnen de instelling, met name ICT en Onderwijs en Studentzaken (O&S). De afdeling ICT ondersteunt het gebruik en de implementatie van applicaties en software. Bij O&S zorgen ze voor docententraining en ondersteuning bij het ontwerpen en uitvoeren van cursussen. En de bibliotheek helpt docenten en studenten bij het omgaan met informatiebronnen, van het vinden tot toepassen tot publiceren ervan. Die driehoek is belangrijk voor het delen van kennis. Het is misschien geen toverstokje, maar ik weet de docenten wel te vertellen op welke plek ze met welke expertises kunnen worden geholpen. Dat komt in de buurt.”
Michiel: “Het is interessant om te horen welke strategieën andere instellingen hanteren als het gaat om open digitale leermaterialen. Sommige instellingen proberen stapsgewijs te enthousiasmeren. Ze laten docenten eerst samenwerken aan leermaterialen. Als mensen eenmaal gewend zijn aan samen materialen maken en publiceren in een eigen omgeving, dan willen zij ze stimuleren om open te publiceren.
Wij zijn vanuit de bibliotheek op zoek gegaan naar docenten met een wens om open te publiceren. Door de Versnellingszone hebben we het inzicht opgedaan dat we ook de groep kunnen ondersteunen die leermaterialen wil maken. Beide groepen hebben baat bij het gebruik van bestaande materialen, om zichzelf de tijd te besparen. Als het niet online beschikbaar is, weten ze dat het zin heeft om het te maken. Dat motiveert misschien ook om te delen.
We horen ook graag van de andere instellingen wat zij nodig hebben om onze materialen te gebruiken. Samen onderzoeken we welke platforms, community’s en standaarden we het beste kunnen gebruiken om materialen te delen. Als daar consensus over bestaat, is het makkelijker om grootschalig samen te werken aan open leermaterialen met andere instellingen.”
Michiel: “Tegen die tijd zijn we erin geslaagd om met behulp van digitale leermaterialen een persoonlijke benadering naar de studenten toe te bewerkstelligen. Het hoger onderwijs wordt steeds massaler. Het is niet mogelijk om iedereen één op één te begeleiden in een persoonlijk leerproces, tenzij er een digitale infrastructuur ontstaat die dat voldoende ondersteunt. Open leermaterialen bieden studenten ook meer regie over hun leerproces. Ze kunnen bijvoorbeeld leren om zelf studiemateriaal te verzamelen en te beoordelen. De bibliotheek is de centrale spil in dit proces.”
Nicole: “Binnen de Versnellingszone doen we ook onderzoek naar het ontwikkelen van een visie op open leermaterialen. Wat heb je nodig om open te delen? Ik denk dat we instellingen kunnen helpen bij het versnellen van een cultuur van openheid. De cultuurverandering is net zo belangrijk als een digitale infrastructuur.”
Tekst: Marjolein van Trigt
Deel deze pagina
Steeds meer docenten maken, delen en hergebruiken open leermaterialen. In veel gevallen start dit met een project, al dan niet
Het speelveld van digitale leermaterialen is complex en kent verschillende belanghebbenden zoals uitgevers en instellingen. Tussen 2012 en 2020 voerde SURF
Werken met open leermaterialen heeft meer impact op een instelling dan alleen op docenten en het onderwijsproces. Heeft jouw instelling
Relatie leermateriaal en leeruitkomsten Stel: je bent docent bij de bachelor Pedagogische wetenschappen. Je wilt peer feedback organiseren binnen je