Leren en ontwikkelen in 2060

Afgelopen vrijdag was ik bij het Futures Literacy Knowlab van de zone Flexibilisering. Een team van de Hanzehogeschool verzorgde de workshop. Het doel was het verbeelden van verschillende toekomsten. Aan ons de vraag: Hoe ziet leren en ontwikkelen eruit in 2060?

We begonnen met een korte kennismaking, waarbij iedereen een foto moest kiezen die voor hen symbool staat voor leren en ontwikkelen in de toekomst. Ik koos een zeilboot. Voor mij een symbool voor studenten die leren zeilen, hoe wild of kalm de zee ook is in 2060.

Om een idee te krijgen over hoe de groep naar de toekomst kijkt en hun individuele invloed hierop, moesten we vervolgens op twee denkbeeldige assen staan. De ene as verbeeldde vertrouwen in de toekomst, de andere je gevoel van invloed hierop. Hoewel ik samen met een groepje jonge mensen aan het sombere einde stond, stonden we ook in het kwadrant van persoonlijke invloed. Dat stemt hoopvol, want we zijn dus niet van plan om lijdzaam toe te kijken terwijl er grote vraagstukken op ons af komen.

Na dit inzicht in elkaars referentiekader, kregen we de opdracht om de toekomst van leren en ontwikkelen in 2060 te visualiseren. Op een getekende ijsberg probeerden we een verhaal te schetsen over leren en ontwikkelen in 2060. Het zichtbare: Hoe ziet de wereld er dan uit? Zijn er nog campussen? Gaat alles digitaal? Maar ook het onzichtbare: Hoe ziet het onderwijsstelsel eruit en welke waarden liggen daaronder? Mijn team kwam uit bij een open society, waarbij kennis voor iedereen toegankelijk is en een leven lang ontwikkelen centraal staat. Maar zelf vond ik het erg moeilijk om me een voorstelling te maken van 2060…

Dromen over 2060 ging me veel gemakkelijker af. Mijn team droomde dat onderwijs in 2060 niet meer lineair is, bestaande uit mbo, hbo, wo, maar flexibel is en toegesneden op het individu. Voor wie het moeilijk vindt om haar/zijn eigen leerpad vorm te geven, is er een soort ‘Lonely Planet’. Een gids waarin voorbeelden staan van studieroutes. Want hoewel ik geloof dat mensen intrinsiek gemotiveerd zijn om te leren, hoop ik dat de druk vanuit de maatschappij om je altijd te blijven ontwikkelen in 2060 geen ‘moetje’ heeft gemaakt van studeren en mensen hun plezier in leren heeft ontnomen.

’s Middags bouwden we letterlijk aan onze ideale toekomst in de vorm van een ‘prototype’. Ons prototype bestond uit een aantal ballonnen, gevuld met kennis, die een platform omhoogstuwden waarop twee samenwerkende Playmobil-studentjes zaten. Een andere groep dacht dat de wereld in 2060 brand zou staan en had de aardebol in een vlammenzee van rood crêpepapier gewikkeld. Van een roze ballon was Venus gemaakt. Een back-up planeet waar we tegen 2060 wel naartoe zouden kunnen.

Al met al ik kan zeggen dat ik een interessante dag heb gehad. Mijn verbeeldingskracht werd op de proef gesteld en gestimuleerd. Ook zonder glazen bol kun je de toekomst dus visualiseren en er samen achter komen hoe we onze ideale toekomst willen vormgeven.