“Zeg tegen de student: ‘ik ben er voor je'”

Susan McKenney van de Universiteit Twente

Een week lang alles offline. Om na die week volledig online onderwijs aan te kunnen bieden. Van inhoud, didactiek tot assessments. En dat lukte, vertelt Susan McKenney, directeur van de masteropleiding Educational Science and Technology aan de Universiteit Twente en van Pro-U, de UT nascholingsorganisatie voor docenten bij primaire en voorgezette scholen in de regio. Maar nu moet er vol worden ingezet op persoonlijk contact met studenten. Bijvoorbeeld met online office hours.

In die ene ‘stille’ week werden bij de docenten thuis studeerkamers omgebouwd tot opnamestudio’s, met groene lakens aan de muren en apparatuur voor eigen video-opnames. Tips werden razendsnel met collega’s gedeeld. Docenten van Pro-U die al bezig waren met online learning leverden webinars. Canvas werd ingezet voor conferences, Teams voor overleg met studenten. “We zijn een opleiding onderwijskundig onderwerpen. Dus als er een groep docenten in staat moet zijn om hiermee om te gaan, dan is het deze. Wat ook heel belangrijk was voor het slagen: iedereen was doordrongen van de noodzaak om deze overstap snel te maken. De studenten hebben met hun vakken nauwelijks vertraging opgelopen.”

Veel ruimte en steun

Eerst werden de lopende vakken omgezet naar een online modus, met zo min mogelijk uitloop naar de volgende kwartielen. “Toen heb ik tegen het team van docenten gezegd: Jullie zijn allemaal heel erg bekwaam en creatief. Jullie kennen de inhoud beter dan wie dan ook. Die ruimte wil ik jullie geven. Dus we gaan suggesties met elkaar uitwisselen, ik wil horen waar jullie tegenaan lopen en hulp bij nodig hebben.” De ene docent werkte aan online testen, een andere aan take home essays. “Ook werden ze gekoppeld aan mensen met technische know-how. De meeste docenten wisten niet welke opties er waren voor online onderwijs binnen de UT. Die informatie werd telkens gegeven. En hoe online om te gaan met studenten. De docenten krijgen dus én heel veel vrijheid en heel veel steun. Die combinatie, met de sterke focus op het doel, werkte uitstekend.”

Communicatielijnen

Wekelijks voerden alle opleidingsdirecteuren een crisisoverleg. Daar werden uitdagingen besproken, informatie gedeeld. Bijvoorbeeld over het assessmentbeleid. “Dat was ook het moment dat we aan de portefeuillehouder onderwijs konden vertellen wat aan het College van Bestuur door te geven. Zo werkten de communicatielijnen niet alleen van boven naar onder, maar ook van onder naar boven.”

Gemak

Maar het was hectisch. Soms was de druk gewoon te hoog. “Ik geloof dat we nu die combinatie van rust en vernieuwing hebben bereikt. Ik zie het gemak waarmee docenten gereedschappen gebruiken voor hun online onderwijs, van de keuze voor een Canvas conference, breakoutrooms, tot het maken van video’s. De uitdaging is nu om docenten op een laagdrempelige manier up to date te houden met de nieuwste ontwikkelingen, passend bij de inhoud en didactiek van hun vak.”

Persoonlijk contact

Een andere uitdaging is hoe vorm te geven aan het DNA van de opleiding, vertelt Susan. “We zijn een kleinschalige opleiding, waar persoonlijk contact heel belangrijk is. Dat is onze smoel en dat willen we onze studenten meegeven. Op dit moment lukt dat niet altijd. Een voorbeeld? Als je in een zaal bij elkaar zit en groepen moet maken, prikkel je studenten eigen groepen te vormen. Met Teams doe je dat als docent zelf, omdat dat online niet te doen is. Zo ontneem je hen die mogelijkheid.’ Ook de interactie met studenten boet in door online. ‘We snakken er echt naar om studenten weer in de zalen te hebben, de gezichten te zien. Op het scherm is het net alsof je door een slechte bril kijkt. Je ziet wel iets, maar het is een tunnelblik. De vraag is nu: Hoe kunnen we met hybride onderwijs een combinatie maken waarin dit ‘armoedige deel’ te tolereren valt en gecompenseerd wordt door andere dingen? Daar worstelen we mee.”

Online office hours

De psychologische ondersteuning van studenten heeft nu prioriteit. Enkele initiatieven zijn hiervoor al genomen. Zo zijn de meeste docenten een uur voor en/of na het college beschikbaar via Teams. Studenten hoeven geen afspraken in te plannen. Voor communitybuilding organiseren sommige docenten in de avonduren een vrijblijvende pubquiz. Ook kent de opleiding online office hours. “Nu we online werken zijn we vaak nog minder zichtbaar dan voorheen. Om de drempel laag te houden, hebben we nu gezegd dat we op bepaalde tijden altijd bereikbaar zijn. Dan maak je duidelijk dat de ander welkom is en dat het prima is om contact te zoeken. Je zegt gewoon: ‘Ik ben er voor je.”‘

Interview: Hester Otter

Dit is deel 4 in een reeks van in totaal 7 interviews met deelnemers en directbetrokkenen van de zone Docentprofessionalisering. In de interviews delen zij praktijkervaring én inspiratie voor de ondersteuning van docenten bij onderwijsinnovatie met ICT.

Tip van Susan:

Investeer in het persoonlijk contact met studenten. Stuur bijvoorbeeld mails en schrijf niet ‘beste student’, maar noem de naam van de student. Vraag vanuit de opleiding, bijvoorbeeld door de studieadviseur, hoe het gaat. Wat hij of zij nodig heeft. Wat je kunt betekenen. Zo ontwikkel je korte persoonlijke lijntjes met de studenten, waardoor ze zich welkom voelen.