Zoek naar het verhaal achter de cijfers

Bram Enning en de Hogeschool Leiden

Er kan al heel veel met studiedata aan de Hogeschool Leiden. De vraag is wat je wil weten. Bram Enning, beleidsadviseur Institutional Research aan de Hogeschool Leiden, durft niet op het antwoord vooruit te lopen. “We voeren in ieder geval een levendige discussie.”

De Hogeschool Leiden is aangesloten bij het Versnellingsplan om meer uit studiedata te halen dan ze nu doet. “Studiedata zijn een ruwe grondstof, waar we veel van hebben en ook steeds meer van zullen krijgen,” zegt Bram Enning. “Maar hoe ontginnen we ze en hoe zetten we ze in?” Bram is van huis uit psycholoog en historicus en kijkt meer naar het verhaal áchter de cijfers. Hij gelooft dat studiedata kunnen helpen om betere keuzes te maken.

“Vaak worden discussies gevoerd op basis van de onderbuik, maar voed het gesprek vooral ook met cijfers,’ zegt hij. Neem discussies over het verlengen van de aanmelddeadline voor nieuwe studenten. Op het moment dat opleidingen te weinig aanmeldingen hebben, wordt de deadline bij Hogeschool Leiden vaak verschoven. Dat levert allerlei praktische problemen op: studiekiezers moeten worden geïnformeerd en medewerkers die verantwoordelijk zijn voor roostering en zaalreserveringen moeten langer wachten op studentaantallen. Bram: ‘Wij bekeken wat het verschuiven van die deadline nou eigenlijk oplevert in aantallen studenten. Dat was een heel beperkt aantal, waarvan er na een jaar nog maar tien stonden ingeschreven aan de hogeschool. Dat is niet meteen beslissend, maar die cijfers helpen wel in de discussie.”

Betere keuzes maken

Het idee dat cijfers kunnen helpen om een betere keuze te maken, bracht Bram eerder in zijn carrière bij Studiekeuze123, waar hij productmanager was van de studiekeuzedatabase. “Dat was een speeltuin, omdat daar alle landelijke bronnen bij elkaar komen. Alles wat ik daar heb geleerd over het werken met grote datasets, kan ik bij Hogeschool Leiden inzetten.”

Het institutional research-team van Hogeschool Leiden, waarvan Bram coördinator is, ontwikkelde samen met het business intelligence-team een studievoortgang-dashboard. Bram vertelt: “We konden al zien of studenten hun propedeuse hadden gehaald, waren uitgevallen of geswitcht, maar die cijfers kwamen soms pas anderhalf jaar nadat een student was begonnen. Dat vonden we te laat. We zijn een project gestart om te zorgen dat we al binnen enkele maanden na de start kunnen zien hoe het met de studenten gaat. Dat hebben we in een paar maanden uit de grond gestampt.”

Discussie voeden

Bram is trots op het dashboard en de bijbehorende dataset. Die kan worden gebruikt voor detailanalyses, zoals analyses over het effect van het bindend studieadvies (BSA). Hogeschool Leiden onderzoekt de mogelijkheden van het loslaten van het BSA. Typisch een onderwerp waar ook cijfers de discussie kunnen voeden, vindt Bram. Ook is er een onderzoeksnetwerk gestart van docenten die een dag in de week onderzoek doen naar hun onderwijs. “Daar komen natuurlijk ook allerlei vragen om data naar boven,” verwacht hij. “Ik denk dat het Versnellingsplan ons daarbij kan helpen. Het Statistisch Handboek is een mooi hulpmiddel en ook de leergang voor datascience in het onderwijs die het de zone wil opzetten, kan veel betekenen voor onze onderzoekers.”

Zoektocht

De vraag wat studiedata de Hogeschool Leiden precies zullen brengen, is nog niet precies te beantwoorden. “Op het onderwerp studieloopbaanbegeleiding zijn we inmiddels gestart met een gezamenlijke zoektocht,” zegt Bram. “We hielden een mooie bijeenkomst met 45 studenten en docenten uit de hele hogeschool. In groepjes werkten we aan de vraag hoe we de studieloopbaanbegeleiding kunnen verbeteren met behulp van data. Welke behoeften hebben docent en student? Daar kwamen allerlei mooie voorbeelden uit en natuurlijk ook vragen over privacy en ethiek. Nu is het de vraag wat we gaan doen met al die ideeën. Die zoektocht loopt nog en ik ben blij dat we via de zone soms kunnen meekijken met die van anderen.”

De vraag is wat we nu gaan doen met alle mooie ideeën.

Bollenstreek en Randstad

Ondertussen staat zijn afdeling niet stil en levert dataonderzoek al mooie resultaten op. “Hogeschool Leiden is van oudsher gericht op de stad en de directe omgeving, de Bollenstreek. In ons zelfbeeld had zich vastgezet dat wij een school van en voor de Bollenstreek zijn. Maar we zijn de laatste jaren flink gegroeid. Toen we – letterlijk – in kaart brachten waar onze studenten vandaan komen, ontstond een heel ander beeld: bijna tachtig procent van onze studenten volgde hun vooropleiding buiten Leiden en de Bollenstreek! Zo veranderden data het verhaal over onze identiteit.”

Gezamenlijke taal spreken

“Om van data tot inzicht te komen zijn verschillende expertises en vaardigheden nodig, zoals het volwassenheidsmodel van de zone laat zien. Je hebt onder andere een gezamenlijke taal nodig,” stelt Bram. “Soms heel letterlijk, door bijvoorbeeld te leren werken met dezelfde tools. Binnen het IR-team volgt iedereen een cursus Python en SQL. Je moet elkaars werk kunnen lezen. Dat werkt veel beter als je een team hebt dat als het ware samen opgroeit. Het duurt even voor je zo ver bent, maar dan kun je wel antwoord geven op de vragen die je vanuit het onderwijs worden gesteld.”

Van 24 mei tot en met 8 juli publiceren we wekelijks verhalen uit de praktijk over het gebruik van studiedata. Zeven leden van de zone Studiedata van hogescholen en universiteiten vertellen wat zij doen met studiedata. Ze geven inzicht in hoe hun instellingen studiedata benutten om het hoger onderwijs te verbeteren voor studenten en welke voordelen de instellingen hier van hebben. 

De interviews zijn gebundeld in het magazine Praktijkverhalen Studiedata. Wil je nu al alle praktijkverhalen lezen? Download het magazine dan hier! 

Tekst: Marjolein van Trigt