Flexibilisering van het onderwijs

Met de komst van COVID-19 zijn er heel wat processen ontwricht voor hoger onderwijs Nederland. Dit heeft gezorgd voor beweging in de gang van zaken voor de zone Flexibilisering. In de eerste helft van 2020 zijn de vier nieuwgevormde werkgroepen begonnen met een inventarisering van de thema’s die spelen voor de desbetreffende werkgroep. Onderwerpen die output behoefden zijn vastgesteld en hier is mee aan de slag gegaan. In 2020 zijn de volgende tussenproducten gerealiseerd:

• Blogpost over flexibel studeren en regelgeving van de werkgroep OER.
• Publicatie ‘Impact van flexibele studentroutes op onderwijslogistiek’ van de werkgroep Technologie en Organiseren in samenwerking met de VU.
• Publicatie waarin de didactische aspecten rondom de route ‘Eigen tempo’ zijn uitgewerkt van de werkgroep Onderwijskundige vraagstukken.
• Bloemlezing over de mogelijkheden tot flexibiliseren binnen de huidige wet- en regelgeving als het gaat om externe kwaliteitszorg van de werkgroep Kwaliteitsvraagstukken.

Verder hebben de volgende publicaties en activiteiten geïnitieerd door de zone plaats gevonden:

• Opiniestuk over de wet op hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd vanuit het kernteam op Scienceguide.
• Artikel in Thema HO: ‘Flexibel onderwijs vergroot de kans op succes’.
• De Challenge Day waarin leveranciers van studentinformatiesystemen zijn uitgedaagd om te laten zien of versnellen en vertragen mogelijk is. Korte conclusie: er is al meer mogelijk dan we in eerste instantie dachten. https://youtu.be/2VNBMqzTrCk
• Een Futures thinking workshop heeft bij SURF plaatsgevonden ter inspiratie op de werkzaamheden.

De zone werkt in 2021 aan de volgende plannen:

Projecten

1. Microcredentials: van de koepels is de opdracht aan de zone gegeven om een plan voor een pilot voor een aanbod van microcredentials te ontwikkelen in samenwerking met andere stakeholders. Onderdeel daarvan is het uitwerken van een voorstel voor kwaliteitszorg. De pilot zal eind 2021 moeten starten en staat open voor alle hoger onderwijsinstellingen.
2. Project Studentmobiliteit continueert. We verwachten een start in mei/juni 2021. Inmiddels zijn ook drie andere instellingen van plan de zone en de pilot in te stappen: het LDE verband. Daarnaast hebben enkele hogescholen interesse getoond. Het project zal in 2021 kennis blijven delen met de deelnemende instellingen van de zone Flexibilisering.

In ontwikkeling 

1. MijnDiploma: in het kader van de alliantie TUe/WUR/UU is een eerste outline gemaakt van deze route: een voorstel van een transdiciplinaire master, gebaseerd op challenge based learning. In de gesprekken met studenten en bestuurders blijkt dat een helemaal vrije route voor velen nog lastig voor te stellen is. We kiezen er nu voor om vrije routes via minoren en keuzevakken een eerste opstapje/voortraject te geven. Hiervoor werken we ook aan instellingsoverstijgende portfolio’s rondom actuele thema’s, waar studenten voor een meer of minder groot deel van hun programma een route samen kunnen stellen.
2. Onderzoek Leergemeenschappen/Eigen tempo continueert en zal afronding vinden dit jaar.

Publicaties

• Werkgroepen: in 2021 continueren de drie instellingsoverstijgende werkgroepen hun werkzaamheden en leveren een tussenproduct op voor de zomer, en vervolgens nog één voor het einde van het jaar.
• Factsheet studentbehoefte Flexibilisering: in samenwerking met ISO en LSVB een overzicht maken van bestaande onderzoeken over de wensen en behoeftes van de student voor Flexibilisering. Dit maakt het gemakkelijker om het belang aan te tonen aan partijen.
• Overzichtsplaat HO-landschap 2030: een blauwdruk opstellen om als discussiestuk te gebruiken om verder te komen. Het doel is om de verschillende landelijke infrastructurele projecten te verbinden om stappen te maken naar een student centrale informatie architectuur. Dit is in samenwerking met o.a. SURF, Studielink, HORA, HOSA.
• Impact flexibele studentroutes zal als basis gebruikt worden om een webinar te organiseren in samenwerking met de SIG Onderwijslogistiek van SURF.

Daarnaast werken in 2021 alle zoneleden aan flexibiliseringsprojecten binnen de eigen instelling en worden hiervoor concrete doelen gesteld.

Binnen de Versnellingszone komen we in 2021 zes keer plenair bijeen. Hier is ruimte voor uitwisseling en intervisie. De zoneleden geven input voor de verschillende gesprekstafels waaraan we op landelijk niveau vanuit het kernteam betrokken zijn. Deze input kan zowel tijdens de plenaire bijeenkomsten als bij de werkgroepen of aparte themabijeenkomsten verzameld worden, bijvoorbeeld in een aparte bijeenkomst over visievorming op microcredentials.

Alle deelnemende instellingen zijn tenminste bij één werkgroep betrokken en hebben zich gecommitteerd aan projecten/pilots op minimaal één van de vier studentroutes (zoals terug te vinden is in de plannen van aanpak van de instellingen).

De werkwijze van deze zone is agile, waarbij geen vastomlijnd programmaplan tot 2023 is geschreven, maar waar continue de koers wordt bewaakt.

De volgende doelen zijn geformuleerd:

• Op politiek- en bestuurlijk niveau wordt op basis van de ervaringen uit de experimenten en living labs een gesprek gevoerd over de benodigde stappen om flexibilisering op nog grotere schaal mogelijk te maken. Mogelijkerwijs zijn microcredentials ingevoerd in het stelsel.
• Er bestaat een veelheid aan actuele flexibele en persoonlijke onderwijspraktijken bij de deelnemende instellingen en daarbuiten.
• Er bestaat een werkende nationale infrastructuur die het mogelijk maakt voor studenten om zich zonder administratieve drempels in te schrijven bij een vak aan een andere instelling.